Shkruan: Prof. Dr. Mathieu Aref
Së pari, si një shqiptar pastaj si një vëzhgues i informuar dhe në dijeni të politikës në Evropë dhe posaçërisht në Ballkan, më vjen keq për atë që po ndodh sot në Shqipëri dhe Kosovë. Të dy shtetet « shtërngohen » të shesin shpirtin e tyre tek djalli për të hyrë në Bashkimin Evropian dhe bëjnë gjithçka për të arritur këtij objektivi. Nuk mund të mbrohen interesat ideologjike, të pasigurta ose kalimtare në kurriz të interesave të mëdha dhe të qëndrueshme kombëtare. Ky është një shenjë alarmi që u dërgoj bashkatdhetarëve të mi, liderëve dhe pushtuësve shqiptarë. Unë nuk kam kohë për t’u ndalur në këtë temë, por thjesht do të shtoj se Evropa “federale” siç ekziston sot, është subjekt i ndryshimeve të rëndësishme ose zhdukjen e saj në favor të një « Evropë të Kombeve ” , ajo e patriotit të madh françez, gjenerali Sharl de Golli, i cili predikoi « shtetete sovrane ” në një Evropë të bashkuar pa “pushtet qendror” siç është rasti sot me fuqinë autokratike të Brukselit që nga nënshkrimi i 1992 të Traktatit të Mastrihtit, për të cilin kam votuar kundër dhe jam ende kundër. Është mendimi dhe ndjenja ime personale që po vertertohët sot që nga rritja e euroskepticizmit në disa shtete të BE (si sot në Itali, Poloni, Hungari, Angli, Francë, etj ).
Bashkimi PO, por secili në kopshtin e tij. Në të vërtetë, Evropa është një hapësirë shumë e lashtë me qytetërime, tradita, grupe etnike dhe gjuha të ndryshme. Nuk mund ta krahasojmë me çfarë ngjau në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, që ishte një vend relativisht i ri, i egër dhe masivisht i pushtuar nga aventuriere dhe eksplorues evropian nga shekulli i 16-të e tutje. Këto të fundit mbërritën në një vend të virgjër, me vetëm popullatë autoktone të quajtur gabimisht “Indian” : në kujtim të navigatorit-eksploruesi Kristofer Kolombi i cili kishte gabuar sepse mendonte se kishte zbuluar Indinë ! E njëjta gjë vlen edhe për Amerikën e Jugut, e cila gjithashtu u pushtua nga Portugezët dhe Spanjollët nga fundi i shekullit të 15-të. Në të dyja rastet kolonizatorët evropianë u drejtuan skllavërimit afrikan për të shfrytëzuar pasurinë e kolonive të tyre. Ishte e lehtë për këta « Evropian » të krijonin shtete të reja. Por në Evropë, krijimi i një shteti të vetëm federal, si Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ka kurthe dhe shumë probleme që rrjedhin nga homogjenizimi i panatyrshëm, kufizimet e ndryshme dhe autoritarizmi qendror joadekuat, etnisë, traditës, kulturës, gjuhës dhe karakterit : tridhjetë kombe !si
Mund të bashkohën dy apo tre shtete. Në të vertetë dikush mund të bashkoje ose të ribashkoje dy ose tre shtete që kanë të njëjtat tradita, të njëjtën origjinë dhe të njëjtën gjuhë, si për shembull, trojat e tanishme shqipfolëse, por JO tridhjetë “kombe” të ndryshëm në çdo menyrë . Duke supozuar që Shqipëria dhe Kosova një ditë do të hyjnë në të ashtuquajturën Shtet Federal (BE), a do të jenë ata, pastaj, në gjendje të formojnë ose të rindërtojnë një shtet të vetëm pa iu nënshtruar një britmë kundërshtimi i përgjithshëm dhe kufizimeve të kushtetutës evropiane ?!
Në një « Evropë të Kombeve » mund të ketë një monedhë të përbashkët, ligje gjyqësore të përbashkëta, rregulla të përbashkëta, njëtrajtësim të formaliteteve administrative, një mbrojtje ushtarake të përbashkët, e kështu me radhë. Personalisht, unë kam zgjedhur gjithmonë bashkimin të një “Evropë të Kombeve” në përputhje me sovranitetin e secilit shtet dhe jo për një “Evropë Federale”. Kjo Evrope federale është një ideologji utopike që veç intereson një grusht shtete që nxjerrin përfitimet e tyre individuale apo shtetërore.
***
Appel
D’abord en tant qu’Albanais ensuite en tant qu’observateur averti de la politique en Europe et particulièrement dans les Balkans, je déplore ce qui se passe en Albanie et au Kosovo. Les deux états s’obligent à vendre leur âme au diable pour entrer dans l’Union Européenne et à tout faire en fonction de cet objectif. L’on ne peut défendre des intérêts idéologiques, incertains ou éphémères au détriment des intérêts nationaux majeurs et durables. C’est un signal d’alarme que j’adresse à mes compatriotes et dirigeants albanais. Je n’ai pas le temps de m’étaler sur le sujet mais j’ajouterai simplement que l’Europe « fédérale » telle qu’elle existe aujourd’hui est sujette à des transformations importantes sinon à sa disparition en faveur d’une « Europe des Nations », celle du grand patriote français le général Charles de Gaulle qui prônait des États « souverains » dans une Europe unie sans « pouvoir central » comme c’est le cas aujourd’hui avec le pouvoir autocratique de Bruxelles depuis la signature en 1992 du traité de Maastricht, pour lequel j’avais voté contre et suis toujours contre. C’est mon avis et mon sentiment personnels qui se vérifient depuis la montée de l’Euroscepticisme de quelques États de l’UE (comme aujourd’hui en Italie, Pologne, Hongrie, Angleterre, France, etc.).
Union oui mais chacun dans son jardin. En effet l’Europe est un vieil espace de civilisations, de traditions, d’ethnies et de langues diverses ce n’est pas comme les États-Unis qui furent un pays relativement récent occupé massivement par des aventuriers et explorateurs européens à partir du XVIe siècle. Ces derniers sont arrivés dans un pays vierge avec comme seules populations des autochtones appelés à tort « Indiens » : en souvenir du navigateur-explorateur Christophe Colomb qui s’est trompé de chemin ayant cru découvrir l’Inde. Il en est de même pour l’Amérique du sud occupée également par les Portugais et les Espagnols à partir de la fin du XVe siècle. Dans les deux cas les colonisateurs européens ont eu recours à l’esclavage africain pour exploiter les richesses de leurs colonies. Il était donc facile pour ces européens de créer de toute pièce de nouveaux états. Mais en Europe créer un seul ÉTAT fédéral à l’instar des États-Unis d’Amérique, comporte des écueils et de nombreux problèmes issus d’une homogénéisation contre nature, de contraintes diverses et d’un autoritarisme central inadapté : des pays différents par l’ethnie, la tradition, la culture, la langue et le caractère : une trentaine de Nations.
L’on peut vraiment UNIR ou RÉUNIR à priori deux ou trois états ayant les mêmes traditions, les mêmes origines et la même langue comme (par exemple en Europe) les territoires albanophones actuels mais pas une trentaine de « nations » différentes à tout point de vue. Admettons que l’Albanie et le Kosovo entrent un jour dans l’état fédéral appelé UE pourront-ils par la suite former ou reconstituer un seul état sans subir un tollé général et les contraintes de la constitution européenne ?!
Dans une Europe des Nations il peut y avoir une monnaie commune, des lois judiciaires communes, des règles communes, une unification des formalités administratives, une défense militaire commune, etc. Personnellement j’ai toujours opté pour une union de « l’Europe des Nations » compatible avec la souveraineté de chaque état et NON pour une « Europe Fédérale ». Cette Europe fédérale est une idéologie utopiste qui intéresse une poignée d’états qui en tire les ficelles personnelles ou étatiques.