Në intervistën e 22 tetorit të vitit 2000 dhënë për revistën gjermane “Der Spiegel” (Pasqyra), ish-Presdienti Rugova flet për bashkimin kombëtar, për NATO-n, për luftën e UÇPMB-së dhe për vrasjet e bashkpunëtorëve. Nën titullin “Pakti NATO është armata jonë private”, gazetarët e Der Spiegel: Renate Flottau, Martin Doerry dhe Hans Hoyng e përshkruajnë për prestigjiozen gjermane shqetësimin politik të kohës, Kosovën e pasluftës.
„Die Nato ist unsere Privatarmee“
Kosovo-Führer Ibrahim Rugova über den Kampf um die Unabhängigkeit seines Landes, das Verhältnis zu den neuen Machthabern in Belgrad, die Unversöhnlichkeit zwischen Albanern und Serben sowie den mörderischen Machtkampf mit seinen Rivalen.
Përkthim: Udhëheqësi i Kosovës Ibrahim Rugova për luftën e vendit të tij për pavarësi, marrëdhënjet me pushtetarët e rinjë në Beograd, papajtueshmërinë mes shqiptarëve dhe serbëve, si dhe luftën vrastare për pushtet me rivalët e tij.
SPIEGEL: Herr Rugova, Sie haben über zehn Jahre für die Unabhängigkeit des Kosovo gekämpft. Was haben Sie erreicht?
Përkthim: Zotëri Rugova, Ju keni luftuar mbi dhjetë vite për pavarësinë e Kosovës. Çka keni arritur?
Rugova: Das Kosovo ist heute dank der Präsenz von Friedenstruppen der Kfor, der Unterstützung durch die Nato und der Aufbauhilfe durch die Uno de facto unabhängig. Wir kontrollieren das Land und erwarten nach den für das nächste Jahr vorgesehenen Parlaments- und Präsidentenwahlen auch die formelle Anerkennung. Dies ist ein unaufhaltsamer Prozess, den wir um jeden Preis verwirklichen wollen …
Përkthim: Kosova, falë prezencës së trupave të KFOR-it, mbështetjes së NATO-s dhe ndihmës për rindërtim nga OKB-ja është de fakto e pavarur. Ne e kontrollojmë territorin e vendit dhe presim që pas zgjedhjeve parlamentare dhe presidenciale në vitin e ardhshëm të kemi edhe njohjen formale. Ky është një proces i pandalshëm, të cilin ne do ta realizojmë me çdo kusht.
SPIEGEL: … der aber im Widerspruch zu beinahe allen Aussagen westlicher Politiker steht, die das Kosovo weiterhin als Teil der Bundesrepublik Jugoslawien sehen.
Përkthim: … kusht i cili qëndron në kundërshtim me të gjitha deklarimet e politikanëve të perëndimit, të cilët Kosovën e shohin si pjesë integrale të Republikës Federale të Jugosllavisë.
Rugova: Ich bin überzeugt, dass sich diese Einstellung sehr schnell ändern wird. Ich habe die EU bereits aufgefordert, mehr Mut zu zeigen. Wer unabhängig werden will, soll auch unabhängig werden – allen voran Montenegro und das Kosovo. Aber die internationale Gemeinschaft sucht derzeit einen Konsens für dieses Problem. Deshalb will keiner allein vorpreschen.
Përkthim: Unë jam i bindur se ky qëndrim do të ndryshojë shumë shpejt. I kam kërkuar edhe BE-së të tregoj më shumë guxim. Ata që duan të jenë të pavarur, duhet t’ju mundësohet kjo pavarësi – posaqërisht Malit të Zi dhe Kosovës. Por, bashkësia ndërkombëtare për momentin është duke e kërkuar një konsenzus për zgjidhjen e problemit. Kjo është arsyeja që askush nuk do të paraflas i vetmuar.
SPIEGEL: Auch nach der Uno-Resolution 1244 gehört das Kosovo zu Jugoslawien, und niemand will die ändern.
Përkthim: gjithashtu, sipas rezolutës 1244 Kosova i takon Jugosllavisë, dhe këtë rezolutë nuk dëshiron ta ndryshojë askush.
Rugova: Diese Resolution war doch nur ein Kompromiss, um Jugoslawiens Zustimmung zum Frieden zu erreichen. Warum kann es über die Frage der Unabhängigkeit des Kosovo nicht einfach ein neues Referendum unter internationaler Aufsicht geben? Verhandlungen über das Thema scheinen mir sinnlos und unnötig.
Përkthim: Kjo rezolutë ishte vetëm një kompromis, që Jugosllavia të mbështesë planin paqësor. Pse mos të ketë për çështjen e pavarësisë së Kosovës një referendum të ri me mbikëqyrje ndërkombëtare? Bisedimet për këtë çështje mua më duken të paarsyeshme dhe të panevojshme.
SPIEGEL: Reagieren Sie deshalb nicht auf die Einladung des neuen jugoslawischen Präsidenten Vojislav Kostunica zu einem Treffen?
Përkthim: A është kjo arsyeja që ju nuk po e pranoni ftesësn e presidentit jugosllav Koshtunica për një takim zyrtar?
Rugova: Dies ist nicht der richtige Augenblick für Verhandlungen, weder für uns noch für die Serben. Nach den Wahlen in Serbien, wenn die neuen Kräfte mehr Machtbefugnisse haben, können wir über eine Normalisierung der Beziehungen reden – aber auch dann zu Beginn höchstens auf relativ niedrigem Delegiertenniveau. Es wäre sehr hilfreich, wenn die Serben vorab unsere Unabhängigkeit anerkennen würden.
Përkthim: Ky nuk është moment i përshtatshëm për bisedime, as për ne e as për serbët. Pas zgjedhjeve në Serbi, kur forcat e reja të posedojnë më shumë pushtet, mund të bisedohet për normalizim të marrëdhënjeve – por edhe atëherë, në rang shumë të ultë, të të deleguarve. Do të ishte ndihmesë e madhe, nëse serbët paraprakisht njohin pavarësinë e Kosovës.
SPIEGEL: Darauf hoffen Sie doch nicht im Ernst?
Përkthim: Dhe ju shpresoni sinqerisht në njohjen nga serbët?
Rugova: Niemand wird die Serben fragen, und niemand braucht ihre Zustimmung. Sie müssen die Entscheidung der internationalen Gemeinschaft akzeptieren.
Përkthim: Askush nuk do ti pyes serbët, dhe askujt si duhet vota e tyre. Ata duhet ta pranojnë vendimin e bashkësisë ndërkombëtare.
SPIEGEL: Und wenn der Westen Sie auffordert, einen Autonomiestatus für das Kosovo zu akzeptieren?
Përkthim: Dhe nëse perëndimi kërkon prej jush, që ju të pranoni një status autonom për Kosovën?
Rugova: Das ist völlig undenkbar. Jedes Abkommen mit den Serben entwickelte sich in der Vergangenheit für uns zur Tragödie. Zuletzt führte Belgrad einen zehnjährigen Krieg gegen uns, in welchem Tausende von Albanern getötet, schikaniert und verprügelt wurden.
Përkthim: Një gjë e tillë më duket tërësisht e pabesueshme. Çdo marrëveshje e së kaluarës me Serbinë, na ka quar në tragjedi. Në fund të fundit, Beogradi e bëri një luftë dhjetëvjeqare kundër nesh, në të cilën vdiqën me mijëra shqiptarë, pa i harruar represionin dhe rrahjet.
SPIEGEL: Würde ein unabhängiges Kosovo denn nicht die ganze Region destabilisieren? Die Albaner in Montenegro, Westserbien und Mazedonien dürften sich doch sofort dem neuen Staat anschließen wollen.
Përkthim: A do të ndikonte pavarësia e Kosovës në destabilizimin e regjionit? Shqiptarët në Mal të Zi, Serbinë perëndimore dhe Maqedoni do ta kërkonin dhe dëshironin bashkimin e me shtetin e ri.
Rugova: Im Gegenteil. Die Situation würde sich entspannen. Nur einige Nachbarn – etwa die Serben in Mazedonien – schüren solche Ängste. Es gibt eine Vereinbarung zwischen allen politischen albanischen Parteien des ehemaligen Jugoslawien, nach der diese die Unabhängigkeit des Kosovo in den jetzigen Grenzen unterstützen.
Përkthim: Përkundrazi. Situata do të qetësohej. Vetëm disa fqinjë – Serbia dhe Maqedonia – dëshirojnë t’a ngjallin këtë frikë. Ne e kemi një marrëveshje me të gjitha partitë politike shqiptare në ish-Jugosllavi, e cila e mbështetë pavarësinë e Kosovës në kufijtë e tashëm.
SPIEGEL: Haben nicht die Albaner in Mazedonien bereits mit einem Aufstand gedroht?
Përkthim: Tashmë shqiptarët në Maqedoni kanë kërcënuar me kryengritje?
Rugova: Sie wollen nur eine Verfassungsgarantie erhalten, dass sie die gleichen Rechte genießen wie alle anderen Bürger Mazedoniens. Was tatsächlich für Mazedonien gefährlich werden könnte, wäre die Beibehaltung des bisherigen unsicheren, undefinierten Status für das Kosovo. Das stärkt extremistische Strömungen unter den Albanern, die mehr fordern als wir – etwa die Vereinigung mit Albanien.
Përkthim: Ata e duan ndryshimin dhe garantimin e të drejtave të barabarta përmes kushtetutës, t’i posedojnë të gjitha të drejtat, sikurse qytetarët e tjerë të Maqedonisë. Për Maqedoninë do të ishte e rrezikshme mbajtja e kësaj situate dhe statusi i padefinuar i Kosovës. Kjo situatë ndikon në forcimin e lëvizjeve ekstremiste, të cilat kërkojnë më shumë se ne – p.sh. bashkimin me Shqipërinë.
SPIEGEL: Auch für Deutschland war die Wiedervereinigung zu guter Letzt normal.
Përkthim: Edhe për Gjermaninë bashkimi fundja erdhi si normalitet.
Rugova: Natürlich ist es verständlich, dass alle Albaner im selben Staat leben möchten. Wir sehen eine solche Integration aber erst im Rahmen eines geeinten Europa. Ich kann natürlich nicht ausschließen, dass sich eines Tages auch andere Zukunftsalternativen zeigen – möglicherweise eben auch die Vereinigung mit Albanien.
Përkthim: Natyrisht se është e mirëkuptueshme, që të gjithë shqiptarët duan të jetojnë në një shtet. Për momentin, ne e shohim një integrim të tillë në kornizën e Europës së Bashkuar. Megjithatë, unë nuk mund t’a përjashtoj mundësinë se një ditë do ju vijë radha edhe alternativave tjera – siç është bashkimi me Shqipërinë.
SPIEGEL: Nach dem Machtwechsel in Jugoslawien verlagert der Westen seine Prioritäten erkennbar nach Belgrad. Fürchten Sie nicht, dass Ihnen ähnlich wie Montenegros Präsident Milo Djukanovic ein Platz in der zweiten Reihe droht?
Përkthim: Pas ndërrimit të pushtetit në Jugosllavi, perëndimi po i zhvendosë prioritetet drejt Beogradit. A keni frikë se do të viheni në plan të dytë, si p.sh. presidenti i Malit të Zi Gjukanoviq?
Rugova: Ich kann nicht ausschließen, dass Belgrad jetzt die demokratische Karte ausspielen und die Belohnung für die Wende einkassieren will. Aber die internationale Gemeinschaft wird schnell begreifen, dass die alten serbischen Ideen bezüglich des Kosovo nicht begraben, sondern nur übertüncht wurden.
Përkthim: Unë nuk mund t’a përjashtoj që Beogradi tash luan me kartën e demokracisë dhe po e kërkon një shpërblim për ndryshimin. Por, bashkësia ndërkombëtare shumë shpejt do t’a kuptoj, se idetë e vjetra serbe për Kosovën nuk janë varrosur ende, ato vetëm sa po kamuflohen.
SPIEGEL: Sie sehen also weiterhin keinen Unterschied zwischen dem ehemaligen Diktator Slobodan Milosevic und der an die Macht gelangten Opposition?
Përkthim: Do të thotë se ju nuk po shihni ndodnjë ndryshim mes Diktatorit Sllobodan Millosheviq dhe opozitës që mori pushtetin?
Rugova: In der Kosovo-Frage sind unglücklicherweise alle gleich. Aber ich schließe eine positive Wende nicht aus. Wesentlich ist, dass die serbische Bevölkerung sich endgültig entschlossen hat, ihre internationale Isolierung zu durchbrechen.
Përkthim: Sa i përket çështjes së Kosovës, ata janë të gjithë njësoj. Por, me këtë që thash nuk dua t’a përjashtoj një ndryshim pozitiv në të ardhmen. E rëndësishme është, që populli serb ka vendosur t’i jap fund izolimit.
SPIEGEL: Wird sie zu einem Kompromiss in der Kosovo-Frage bereit sein?
Përkthim: A do të jenë ata të gatshëm (opozita serbe) të mbështesin një kompromis për çështjen e Kosovës?
Rugova: Das unbedingte Festhalten am Kosovo war doch nur ein Mythos der Belgrader Elite. Der Rest der Bevölkerung war niemals am Kosovo interessiert. Natürlich müssen auch die Serben in der nächsten Zeit einige schmerzhafte Veränderungen bewältigen. Aber ich bin, trotz aller Zurückhaltung, optimistischer als zuvor.
Përkthim: Mbajtja e Kosovës me çdo kusht ka qenë vetëm një mit i elitës së Beogradit. Pjesa tjetër e popullit (në Serbi) nuk ka qenë kurrë e interesuar për Kosovën. Natyrisht, edhe serbëve do ju duhet të ballafqohen me ndryshime të dhimshme dhe t’i tejkalojnë ato. Unë jam, edhepse shumë i rezervuar, më optimist se që kam qenë në të kaluarën.
SPIEGEL: Könnten Sie sich vorstellen, dass die Staatengemeinschaft Belgrad die Teilung des Kosovo als Alternative anbieten könnte – in einen serbischen Norden und einen albanischen Süden?
Përkthim: A mund ta paramendoni, që bashkësia ndërkombëtare t’i ofrojë Beogradit si alternativë ndarjen e Kosovës – në veriun e banuar me serbë dhe në jugun e shqiptarëve?
Rugova: Unmöglich. Die Grenzen des Kosovo sind nicht veränderbar. Die Kosovo-Serben müssen sich in die Institutionen unseres Landes einfügen. Sie werden dann in allen Bereichen gleichberechtigt sein – politisch, wirtschaftlich und sozial. Ihnen wird es besser gehen, als es uns in der Vergangenheit ergangen ist. Wir haben bittere Erfahrungen mit einer ausschließlich kulturellen Autonomie gemacht.
Përkthim: E pamundur. Kufijtë e Kosovës janë të pandryshueshëm. Serbët e Kosovës duhet të integrohen në institucionet tona. Ata do të jenë të barabartë në të gjitha sferat – politike, ekonomike dhe sociale. Ata do të jetojnë më mirë se në të kaluarën e afërt, më mirë se që kemi jetuar ne, në të kaluarën tonë. Ne kemi një përvojë të hidhur me autonominë kulturore.
SPIEGEL: Warum müssen die Serben weiterhin in Ghettos leben und von der Kfor eskortiert werden, wenn sie ihre Dörfer verlassen?
Përkthim: Pse duhet të jetojnë serbët në geto dhe të eskortohen (barten) prej KFOR-it, në rast se i lëshojnë fshatrat e tyre?
Rugova: Ich bitte Sie, der Krieg ist erst eineinhalb Jahre vorbei. Hier herrscht tiefe Verbitterung. Hunderte von Albanern sind noch in serbischen Gefängnissen eingesperrt. Es wird noch einige Zeit dauern, bis wir den Serben volle Bewegungsfreiheit zusichern können. Aber das ist unsere Priorität. Es ist gut, dass weiterhin 100 000 Serben im Kosovo leben. Sobald die Situation stabiler wird, können auch alle geflohenen Serben zurückkehren. Allerdings brauchen wir Beweise, dass diese Serben das Kosovo als ihren Staat anerkennen.
Përkthim: Ju lutem, lufta ka përfunduar para një viti e gjysmë. Këtu sundon një ndjenjë e thellë e hasmërisë. Qindra shqiptarë po mbahen si pengje në burgjet serbe. Do të kalojë edhe një kohë, përderisa ne do të kemi mundësi t’ju ofrojmë serbëve siguri dhe liri të lëvizjes. Megjithatë, ky është prioritet. Është mirë, që në Kosovë vazhdojnë të jetojnë 100 000 serb. Posa të kemi një situatë më stabile, mund të kthehen edhe ata që kanë ikur. Megjithatë, paraprakisht ne na duhen fakte dhe dëshmi, që serbët do ta njohin Kosovën si shtetin e tyre.
SPIEGEL: In den vergangenen Wochen gab es heftige Kämpfe an der Grenze des Kosovo zu Südserbien. Will die neue albanische Befreiungsfront dort nicht doch einen Gebietsaustausch erzwingen – das überwiegend von Albanern besiedelte Bujanovac sowie das Presevo-Tal gegen serbische Gemeinden im Norden des Kosovo?
Përkthim: Javën e kaluar pati luftime të ashpra në kufijtë e Kosovës me Serbinë jugore. A mos po e dëshiron UÇPMB ndërrimin e territoreve – Bujanovcin dhe luginën e Preshevës për komunat veriore?
Rugova: Dafür ist die Zeit nicht reif. Unsere Bevölkerung muss in Südserbien bleiben. Das Milosevic-Regime hatte versucht, diese Region ethnisch zu säubern, um den für Belgrad wichtigen Meereszugang zum griechischen Thessaloniki zu kontrollieren.
Përkthim: Koha (për ndërrime territoresh) nuk është e përshtatshme për një gjë të tillë. Populli ynë duhet të mbetet në trojet e veta. Regjimi i Millosheviqit bëri përpjekje, që këtë regjion t’a pastrojë etnikisht, me qëllim që të sigurojë për Beogradin kontrollimin e plotë të territorit dhe daljen e pakufizuar të Serbisë në bregdetin e Selanikut.
SPIEGEL: Das Treiben dieser Befreiungsfront hat immerhin dazu geführt, dass der Westen ernsthaft über Serbiens Forderung nachdenkt, etwa tausend Soldaten der jugoslawischen Armee im Grenzgebiet zum Kosovo zu stationieren.
Përkthim: Megjithatë, veprimet e UÇPMB-së po ndikojnë që, vendet e perëndimit të mendojnë seriozisht për kthimin e një mijë ushtarëve serb në kufirin me Kosovën.
Rugova: Das wäre absurd. Damit wäre auch die Sicherheit der Kfor-Truppen in Frage gestellt. Schließlich wurde die entmilitarisierte Pufferzone nicht grundlos geschaffen. Wie auch immer: Das Spiel für Serbien ist vorbei. Endgültig.
Përkthim: Do të ishte absurd i llojit të vet. Kthimi i tyre do t’a rrezikonte edhe sigurinë e trupave të KFOR-it. Zona e demilitarizuar nuk u krijua rastësisht. Sido që të jetë: Loja për Serbinë ka marrë fund. Përfundimisht.
SPIEGEL: Ihre Partei, die Demokratische Liga LDK, hat jetzt einen deutlichen Wahlsieg bei den Gemeindewahlen errungen. Hat Sie das entschädigt für die Haltung jener westlichen Politiker, die Sie bereits abgeschrieben hatten?
Përkthim: Partia juaj, Lidhja Demokratike e Kosovës LDK, ka arritur një fitore bindëse në zgjedhjet komunale(lokale). A ndjeni satisfakcion karshi disa politikanëve të perëndimit, të cilët ju konsideronin të tejkaluar?
Rugova: Natürlich war ich glücklich über diesen Vertrauensbeweis. Aber die LDK war immer stabiler, als dies im Westen wahrgenommen wurde. Wir haben diesen Staat geschaffen und ihn zehn Jahre geformt – ohne Gewalt und ohne aggressive Konfrontationspolitik.
Përkthim: Natyrisht se jam i lumtur për besimin (që kemi marrë në zgjedhje). Por, LDK-ja ka qenë gjithmonë më stabile, se sa perceptimi mbi te në perëndim. Ne e kemi bërë dhe formësuar këtë shtet për dhjet vjet – pa dhunë dhe politikë të agresionit e konfrontimit.
SPIEGEL: Dennoch haben die USA eindeutig versucht, den ehemaligen UÇK-Führer Hashim Thaçi als künftigen politischen Kosovo-Führer aufzubauen. Nun hat seine extrem nationalistische Partei verloren. Warum?
Përkthim: Megjithatë SHBA-të janë munduar t’a mbështesin ish-udhëheqësin e UÇK-së Hashim Thaçin dhe prej tij të krijojnë udhëheqësin e ri të Kosovës. Tash, partia e tij e nacionalizmit ekstrem i humbi zgjedhjet. Pse?
Rugova: Ich bin nicht sicher, ob diese Parteien in nationalen Fragen radikaler sind als wir. Die Bürger des Kosovo haben inzwischen begriffen, dass der Krieg beendet ist und jetzt ein Frieden mit Zukunftsperspektiven aufgebaut werden muss.
Përkthim: Nuk jam i sigurtë nëse këto partitë tjera janë më radikale se ne, sa i përket çështjes nacionale. Qytetarët e Kosovës e kanë kuptuar tashmë, se lufta ka përfunduar dhe tash duhet ndërtuar paqen dhe perspektivën e së ardhmes.
SPIEGEL: Politik im Kosovo scheint aber weiterhin gefährlich zu sein. Vier enge Freunde von Ihnen wurden mittlerweile ermordet.
Përkthim: Si duket, politika në Kosovë vazhdon të jetë profesion i rrezikshëm. Katër shokët tuaj të ngushtë u vranë.
Rugova: Unsere Bürger sind schockiert über diese Attentate. Früher hatten wir Belgrad als Gegner, und wir Albaner waren die Guten. Jetzt, wo die Gefahr aus Belgrad gebannt ist, melden sich auch die Teufel in unseren eigenen Reihen wieder.
Përkthim: Qytetarët tanë janë të shokuar nga këto atentate. Më parë ekishim Beogradin kundërshtar, dhe ne shqiptarët ishim të mirë. Tash, kur rreziku nga Beogradi është larguar, po lajmërohen edhe dreqnit në mesin tonë.
SPIEGEL: Eigentlich zweifelt doch niemand, dass Ihre innenpolitischen Rivalen hinter den Attentaten stehen. Warum gibt es immer noch keine Verhaftungen?
Përkthim: Në realitet askush nuk po dyshon, se rivalët tuaj në politikën e brendshme qëndrojnë pas atentateve. Pse nuk ka ende asnjë arrestim?
Rugova: Die Uno-Verwaltung Unmik und die internationale Polizei führen die Untersuchungen, und ich erwarte eine schnelle Ergreifung und Verurteilung der Täter. Seit acht Monaten haben wir ein funktionierendes Gerichtswesen, doch keiner der Täter wurde bisher festgenommen. Wenn dies so weitergeht, werden die Morde nicht aufzuhalten sein.
Përkthim: Misioni UNMIK i OKB-së dhe policia internacionale po i zhvillojnë hetimet, dhe unë pres që ata së shpejti t’i zënë dhe t’i dënojnë dorasit. Qe tetë muaj e kemi një Gjyqësorin funkcional, por asnjë prej dorasëve nuk është ndaluar. Nëse kjo vazhdon kështu, vrasjet nuk do të ndalen.
SPIEGEL: Ist die internationale Gemeinschaft tatsächlich an einer Bestrafung der Täter interessiert oder genießen diese möglicherweise politischen Schutz, etwa aus den USA?
Përkthim: A është bashkësia ndërkombëtare seriozisht e interesuar në dënimin e dorasëve, apo ata po e shijojnë mbrojtjen politike, ndoshta nga SHBA-të?
Rugova: An ausländischen Schutz glaube ich nicht. Aber ich schließe nicht aus, dass einige politische Parteien im Kosovo die Mörder schützen. Die Unmik muss deshalb an der schnellen Aufklärung interessiert sein, sonst wird die Gewalt im Kosovo überhand nehmen.
Përkthim: Nuk besoj në mbrojtje ndërkombëtare të dorasëve. Nuk e përjashtoj mundësinë, që disa parti politike në Kosovë i mbrojnë dhe fshehin vrasësit. Prandaj, UNMIK-u duhet të jetë i interesuar që sa më parë të zbardhë të vërtetën, përndryshe dora sundimtare e dhunës mund të rikthehet në Kosovë.
SPIEGEL: Haben Sie Angst?
Përkthim: A keni frikë?
Rugova: Ich möchte den Menschen sehen, der gegenüber solchen Drohungen gleichgültig bleibt. Aber als Politiker muss man diese Gefahr akzeptieren. Der letzte Mord war direkt gegen mein Büro und gegen mich gerichtet.
Përkthim: Unë dua ta shohë njeriun, i cili para kërcënimeve të tilla nuk tregon ndjenjë. Por si politikan, mua më duhet ta pranojë edhe rrezikun. Vrasja e fundit ishte e drejtuar kundër byrosë sime.
SPIEGEL: Ist das nicht ein böses Omen für die kommenden Wahlen?
Përkthim: A mos është dhuna një paralajmërim ogurzi për zgjedhjet e ardhshme?
Rugova: Das Ziel dieser Gruppen ist es ja, die Wahlen durch solche Gewaltakte zu verhindern. In einem demokratischen Rechtsstaat und in normalen Zeiten hätten diese Extremisten und Kriegsprofiteure längst ihre Stellung verloren.
Përkthim: Qëllimi i këtyre grupeve është, që përmes dhunës të shmangin dhe sabotojnë zgjedhjet. Në një shtet demokratik dhe ligjor, në kohë normale, grupet e tilla të ekstremistëve dhe profiterëve të luftës do e kishin humbur kaherë pozicionin e tyre.
SPIEGEL: Sie glauben also, Ihr Rivale Thaçi steckt hinter diesen Vorfällen?
Përkthim: Ju besoni, se rivali i juaj Thaçi qëndron pas atentateve?
Rugova: Solange die Untersuchungen nicht beendet sind, kann ich niemanden beschuldigen.
Përkthim: Përderisa nuk kanë përfunduar hetimet, nuk mund t’a akuzojë askend.
SPIEGEL: Die Mehrzahl albanischer Politiker übt harsche Kritik an der Unmik und fühlt sich bevormundet. Was könnte besser gemacht werden?
Përkthim: Shumica e politikanëve të Kosovës po ushtron një kritikë të papërmbajtur në adresë të UNMIK-ut dhe ndjehet e anashkaluar. Çka mund të bëhet më mirë se deri tash?
Rugova: Wir müssen realistisch sein. Die Unmik fand ein zerstörtes Land vor und hat vieles erreicht: Heute haben wir bereits 20 Ministerien – unter anderem für Finanzen, Justiz, Erziehung. Aber im Bereich ausländischer Investitionen stagnieren die Initiativen. Auch unsere Kosovo-Polizei könnte besser sein.
Përkthim: Ne duhet të jemi realist. Administrata e UNMIK-ut e gjeti një vend të shkatërruar tërësisht dhe ka arritur shumë rezultate: Sot i kemi 20 ministri – ndër të tjera financat, drejtësinë. Ndërsa në çështjen e investimeve të huaja ka stagnim. Edhe policia e Kosovës duhet të përmirësohet.
SPIEGEL: Steht sie zu sehr unter dem Einfluss von Thaçis einstigen UÇK-Kämpfern?
Përkthim: Qëndron (administrata e UNMIK-ut) ajo nën ndikimin e ish-ushtarëve të UÇK-së së Thaçit?
Rugova: Einige Parteien wollten nur ehemalige UÇK-Mitglieder in den neuen Sicherheitskräften sehen. Es wäre eindeutig vorteilhafter gewesen, auch unsere ehemalige Kosovo-Polizei zu integrieren. Aber in Kürze werden wir eine eigene Polizeiakademie haben, die vor allem professionelle und keine politischen Kriterien anlegt.
Përkthim: Disa nga partitë dëshironin që në forcat e sigurisë të shohin vetëm ish-pjesëtarët e UÇK-së. Mendoj se do të ishte më përfituese, nëse në forcat e sigurisë inkuadrojmë edhe policinë e dikurshme të Kosovës. Megjithatë, së shpejti do ta kemi edhe akademinë policore, e cila për kuadrot do të vejë kritere profesionale e jo politike.
SPIEGEL: Wie lange wird die Uno noch im Kosovo präsent sein?
Përkthim: Sa kohë do të qëndrojë prezenca e OKB-së në Kosovë?
Rugova: Nach den Parlaments- und Präsidentenwahlen werden unsere albanischen Politiker mehr Macht und Verantwortung erhalten. Unmik wird noch einige Zeit bleiben, um beim Übergang zu helfen – allerdings mit weniger Personal.
Përkthim: pas zgjedhjeve parlametare dhe presidenciale politikanët shqiptarë do të marrin më shumë përgjegjësi. UNMIK-u do të qëndrojë edhe një kohë, të mbështesë tranzicionin – me resurse të reduktuara.
SPIEGEL: Der Republikaner George W. Bush hat bereits ankündigen lassen, er werde die amerikanischen Kfor-Truppen abziehen. Was kommt dann? Ein neuer Krieg?
Përkthim: Kandidati republikan Gjorgj Bush ka paralajmëruar tërheqjen e trupave amerikane të KFOR-it. Çka vjen pas kësaj? Një luftë e re?
Rugova: Die Nato muss auf ewig im Kosovo bleiben, wie auch immer sie ihr Mandat dann nennen mag. Denkbar sind beispielsweise feste Nato-Stützpunkte zum Schutz der gesamten Region.
Përkthim: NATO-ja duhet të qëndrojë përgjithmonë në Kosovë, pavarësisht se si do t’a quajë ajo mandatin e vet. Të mundshme janë edhe bazat e NATO-s në Kosovë për të mbrojtur regjionin.
SPIEGEL: Erwarten Sie im Ernst, dass die Nato diese Rolle als Privatarmee des Kosovo akzeptiert?
Përkthim: E prisni seriozisht, që NATO-ja do të luajë rolin e një armate private për Kosovën?
Rugova: Die Nato ist bereits unsere Privatarmee. Aber in Zukunft werden wir die Verantwortung teilen und zusätzlich eine eigene Armee als Schutzmacht aufbauen.
Përkthim: NATO-ja është bërë tashmë armata jonë private. Por, në të ardhmen ne do të ndajmë përgjegjësinë dhe do të themelojmë një Ushtri dhe Forca Mbrojtëse.
SPIEGEL: Herr Rugova, wir danken Ihnen für dieses Gespräch.
Përkthim: Zotëri Rugova, ne ju falënderojmë për bashkbisedimin.
Përktheu: Arbër Gashi – Teksti origjinal i intervistës u kopjua nga linku në Der Speigel